"सोम देव": अवतरणों में अंतर
भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
कात्या सिंह (वार्ता | योगदान) ('सोम वसुवर्ग के देवताओं में हैं । *[[मत्स्य पुर...' के साथ नया पन्ना बनाया) |
कात्या सिंह (वार्ता | योगदान) No edit summary |
||
पंक्ति 1: | पंक्ति 1: | ||
सोम वसुवर्ग के [[देवता|देवताओं]] में हैं । | सोम वसुवर्ग के [[देवता|देवताओं]] में हैं । | ||
*[[मत्स्य पुराण]] <ref>मत्स्य पुराण | *[[मत्स्य पुराण]] <ref>मत्स्य पुराण, 5-21</ref> में [[वसु|आठ वसुओं]] में सोम की गणना इस प्रकार है-<br /> | ||
आपो ध्रुवश्च सोमश्च धरश्चैवानिलोज्नल: ।<br /> | आपो ध्रुवश्च सोमश्च धरश्चैवानिलोज्नल: ।<br /> | ||
प्रत्यूषश्च प्रभासश्च वसवोज्ष्टौ प्रकीर्तिता: ॥<br /> | प्रत्यूषश्च प्रभासश्च वसवोज्ष्टौ प्रकीर्तिता: ॥<br /> | ||
पंक्ति 14: | पंक्ति 14: | ||
==बाहरी कड़ियाँ== | ==बाहरी कड़ियाँ== | ||
== | ==सम्बंधित लेख== | ||
{{हिन्दू देवी देवता और अवतार}} | |||
[[Category:वैदिक साहित्य]] | [[Category:वैदिक साहित्य]] | ||
[[Category:पौराणिक_कोश]] | [[Category:पौराणिक_कोश]] |
06:59, 3 अक्टूबर 2011 का अवतरण
सोम वसुवर्ग के देवताओं में हैं ।
- मत्स्य पुराण [1] में आठ वसुओं में सोम की गणना इस प्रकार है-
आपो ध्रुवश्च सोमश्च धरश्चैवानिलोज्नल: ।
प्रत्यूषश्च प्रभासश्च वसवोज्ष्टौ प्रकीर्तिता: ॥
- ॠग्वेदीय देवताओं में महत्त्व की दृष्टि से सोम का स्थान अग्नि तथा इन्द्र के पश्चात तीसरा है । ऋग्वेद का सम्पूर्ण नवाँ मण्डल सोम की स्तुति से परिपूर्ण है । इसमें सब मिलाकर 120 सूक्तों में सोम का गुणगान है । सोम की कल्पना दो रूपों में की गयी है-
- स्वर्गीय लता का रस
- आकाशीय चन्द्रमा ।
|
|
|
|
|
टीका टिप्पणी और संदर्भ
- ↑ मत्स्य पुराण, 5-21