"तकली" के अवतरणों में अंतर

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
यहाँ जाएँ:भ्रमण, खोजें
पंक्ति 30: पंक्ति 30:
 
|}
 
|}
 
</center>
 
</center>
{{प्रचार}}
 
 
{{लेख प्रगति|आधार= |प्रारम्भिक=प्रारम्भिक1 |माध्यमिक= |पूर्णता= |शोध= }}
 
{{लेख प्रगति|आधार= |प्रारम्भिक=प्रारम्भिक1 |माध्यमिक= |पूर्णता= |शोध= }}
{{संदर्भ ग्रंथ}}
 
 
==टीका टिप्पणी और संदर्भ==
 
==टीका टिप्पणी और संदर्भ==
 
<references/>
 
<references/>
 
==संबंधित लेख==
 
==संबंधित लेख==
{{भूले बिसरे शब्द}}
+
{{भूले बिसरे शब्द}}{{घरेलू उपकरण}}
 
[[Category:महात्मा गाँधी]][[Category:भूला-बिसरा भारत]][[Category:घरेलू उपकरण]][[Category:संस्कृति कोश]]
 
[[Category:महात्मा गाँधी]][[Category:भूला-बिसरा भारत]][[Category:घरेलू उपकरण]][[Category:संस्कृति कोश]]
 
__INDEX__
 
__INDEX__

08:08, 4 जून 2013 का अवतरण

तकली
Spindle
  • तकली सूत कातने का एक प्रकार का छोटा यंत्र होता है जिसमें पीतल की एक चकई में छोटा सा सूजा लगा रहता है। अथवा लकड़ी का लट्टू भी होता है।
  • तकली से रुई के सहारे सूत कातते है जिससे सूती धागा बनता है। अधिक मात्रा में सूत कातने के लिए चरखे का प्रयोग होता है।
  • तकली से सूत कातना पहले बच्चों को पाठशाला के पाठ्यक्रम के रूप में ही सिखाया जाता था।
  • सूत कातकर महीन से महीन धागा बनाने की प्रतियोगिताऐं आयोजित की जाती थीं। जिनमें प्रतियोगियों को प्रमाण-पत्र और पारितोषक दिये जाते थे।
  • राष्ट्रपिता महात्मा गाँधी ने अपने आश्रम में रहने वालों के लिए प्रतिदिन चार घण्टे सूत कातना अनिवार्य कर दिया था।
  • यह अनिवार्यता एक समय में काँग्रेस का सदस्य बनने के लिए भी कर दी थी।
  • काँग्रेस के उच्च पदाधिकारियों जैसे भारत के प्रथम प्रधानमंत्री जवाहर लाल नेहरू के लिए यह बड़ी चुनौती बन गई थी।
तकली चित्र वीथिका

Spindle-1.jpg

Spindle-2.jpg

Spindle.jpg

Spindle-4.jpg

Spindle-5.jpg

Spindle-6.jpg

Spindle-7.jpg

Spindle-8.jpg

पन्ने की प्रगति अवस्था
आधार
प्रारम्भिक
माध्यमिक
पूर्णता
शोध

टीका टिप्पणी और संदर्भ

संबंधित लेख