"चांदी": अवतरणों में अंतर
भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
गोविन्द राम (वार्ता | योगदान) No edit summary |
No edit summary |
||
पंक्ति 16: | पंक्ति 16: | ||
|series color= | |series color= | ||
|phase color= | |phase color= | ||
|appearance= | |appearance=चमकदार सफ़ेद धातु | ||
|image name= | |image name=Silver.jpg | ||
|image size= | |image size= | ||
|image alt= | |image alt= | ||
पंक्ति 28: | पंक्ति 28: | ||
|atomic mass 2= | |atomic mass 2= | ||
|atomic mass comment= | |atomic mass comment= | ||
|electron configuration= | |electron configuration=1s<sup>2</sup>, 2s<sup>2</sup> 2p<sup>6</sup>, 3s<sup>2</sup> 3p<sup>6</sup> 3d<sup>10</sup>, 4s<sup>2</sup> 4p<sup>6</sup> 4d<sup>10</sup> 5s<sup>1</sup> | ||
|electrons per shell=2, 8, 18, 18, 1 | |electrons per shell=2, 8, 18, 18, 1 | ||
|color= | |color= | ||
|phase= ठोस | |phase=ठोस | ||
|phase comment= | |phase comment= | ||
|phase plain= | |phase plain= | ||
पंक्ति 112: | पंक्ति 112: | ||
*इन अयस्कों से चांदी का निष्कर्षण, अमल, गमन, लेड व साइआनाइड प्रक्रमों के द्वारा किया जाता है। | *इन अयस्कों से चांदी का निष्कर्षण, अमल, गमन, लेड व साइआनाइड प्रक्रमों के द्वारा किया जाता है। | ||
*चांदी [[ऊष्मा]] व [[विद्युत]] की सबसे अच्छी सुचालक व [[सफ़ेद रंग|सफ़ेद]] चमकदार [[धातु]] है। | *चांदी [[ऊष्मा]] व [[विद्युत]] की सबसे अच्छी सुचालक व [[सफ़ेद रंग|सफ़ेद]] चमकदार [[धातु]] है। | ||
*चांदी का उपयोग सिक्के व आभूषण बनाने में, बर्तनों में चढ़ाने में, सिल्वर ब्रोमाइड (फोटोग्राफी में) बनाने में किया जाता है। | *चांदी का उपयोग सिक्के व [[आभूषण]] बनाने में, बर्तनों में चढ़ाने में, सिल्वर ब्रोमाइड (फोटोग्राफी में) बनाने में किया जाता है। | ||
*चांदी के द्वारा अमलगम बना कर इससे दर्पण बनाये जाते हैं व [[दाँत|दाँतों]] में भरने के काम आता है। | *चांदी के द्वारा अमलगम बना कर इससे दर्पण बनाये जाते हैं व [[दाँत|दाँतों]] में भरने के काम आता है। | ||
*चांदी से बनी [[मिश्रधातु|मिश्रधातुयें]] अत्यधिक उपयोगी होती हैं। | *चांदी से बनी [[मिश्रधातु|मिश्रधातुयें]] अत्यधिक उपयोगी होती हैं। |
11:25, 4 मार्च 2011 का अवतरण
चांदी | |||||||||||||||
चमकदार सफ़ेद धातु | |||||||||||||||
साधारण गुणधर्म | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
नाम, प्रतीक, संख्या | चांदी, Ag, 47 | ||||||||||||||
तत्व श्रेणी | संक्रमण धातु | ||||||||||||||
समूह, आवर्त, कक्षा | 11, 5, d | ||||||||||||||
मानक परमाणु भार | 107.8682g·mol−1 | ||||||||||||||
इलेक्ट्रॉन विन्यास | 1s2, 2s2 2p6, 3s2 3p6 3d10, 4s2 4p6 4d10 5s1 | ||||||||||||||
इलेक्ट्रॉन प्रति शेल | 2, 8, 18, 18, 1 | ||||||||||||||
भौतिक गुणधर्म | |||||||||||||||
अवस्था | ठोस | ||||||||||||||
घनत्व (निकट क.ता.) | 10.49 g·cm−3 | ||||||||||||||
तरल घनत्व (गलनांक पर) |
9.320 g·cm−3 | ||||||||||||||
गलनांक | 1234.93 K, 961.78 °C, 1763.2 °F | ||||||||||||||
क्वथनांक | 2435 K, 2162 °C, 3924 °F | ||||||||||||||
संलयन ऊष्मा | 11.28 किलो जूल-मोल | ||||||||||||||
वाष्पन ऊष्मा | 250.58 किलो जूल-मोल | ||||||||||||||
विशिष्ट ऊष्मीय क्षमता |
25.350
जूल-मोल−1किलो−1 | ||||||||||||||
वाष्प दाब | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
परमाण्विक गुणधर्म | |||||||||||||||
इलेक्ट्रोनेगेटिविटी | 1.93 (पाइलिंग पैमाना) | ||||||||||||||
आयनीकरण ऊर्जाएँ | 1st: 731.0 कि.जूल•मोल−1 | ||||||||||||||
2nd: 2070 कि.जूल•मोल−1 | |||||||||||||||
3rd: 3361 कि.जूल•मोल−1 | |||||||||||||||
परमाण्विक त्रिज्या | 144 pm | ||||||||||||||
सहसंयोजक त्रिज्या | 145±5 pm | ||||||||||||||
वैन्डैर वाल्स त्रिज्या | 172 pm | ||||||||||||||
विविध गुणधर्म | |||||||||||||||
चुम्बकीय क्रम | प्रतिचुम्बकीय | ||||||||||||||
प्रतिरोधकता | 15.87 nΩ·m | ||||||||||||||
ऊष्मीय चालकता | (300 K) 429 W·m−1·K−1 | ||||||||||||||
तापीय डिफ़्यूज़िविटी | (300 K) 174 mm²/s | ||||||||||||||
ऊष्मीय प्रसार | (25 °C) 18.9 µm·m−1·K−1 | ||||||||||||||
यंग मापांक | 83 GPa | ||||||||||||||
अपरूपण मापांक | 30 GPa | ||||||||||||||
स्थूल मापांक | 100 GPa | ||||||||||||||
पॉयज़न अनुपात | 0.37 | ||||||||||||||
मोह्स कठोरता मापांक | 2.5 | ||||||||||||||
विकर्स कठोरता | 251 MPa | ||||||||||||||
ब्राइनल कठोरता | 24.5 MPa | ||||||||||||||
सी.ए.एस पंजीकरण संख्या |
7440-22-4 |
- (अंग्रेज़ी:Silver) सिल्वर ग्लाम्स, स्टीफैनाइट, रूबी सिल्वर, हार्न सिल्वर आदि चांदी के प्रमुख अयस्क हैं।
- इन अयस्कों से चांदी का निष्कर्षण, अमल, गमन, लेड व साइआनाइड प्रक्रमों के द्वारा किया जाता है।
- चांदी ऊष्मा व विद्युत की सबसे अच्छी सुचालक व सफ़ेद चमकदार धातु है।
- चांदी का उपयोग सिक्के व आभूषण बनाने में, बर्तनों में चढ़ाने में, सिल्वर ब्रोमाइड (फोटोग्राफी में) बनाने में किया जाता है।
- चांदी के द्वारा अमलगम बना कर इससे दर्पण बनाये जाते हैं व दाँतों में भरने के काम आता है।
- चांदी से बनी मिश्रधातुयें अत्यधिक उपयोगी होती हैं।
|
|
|
|
|
टीका टिप्पणी और संदर्भ
संबंधित लेख
आवर्त सारणी | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||
Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||
Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Uut | Uuq | Uup | Lv | Uus | Uuo | ||||||||||
|