प्रयोग:फ़ौज़िया
भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
महमूद गजनवी के 17 आक्रमण
क्रम | ईसवी | आक्रमण |
---|---|---|
1 | 1000 | काबुल |
2 | 1001–1002 | पेशावर वैहिन्द |
3 | 1004–1005 | भाटिया |
4 | 1006 | मुल्तान |
5 | 1007–1008 | आनन्दपाल की हार |
6 | 1009 | नारायणपुरा |
7 | 1010 | मुल्तान |
8 | 1010–1012 | थानेश्वर |
9 | 1013–14 | हिन्दूशाही राजधानी उदभाण्डपुर |
10 | 1015–1016 | लोहकोट कश्मीर |
11 | 1018–1019 | मथुरा, कन्नौज शाखा |
12 | 1020–1021 | त्रिलोचनपाल तथा प्रतिहार राजा पराजित |
13 | 1021–1022 | लोहकोट कश्मीर |
14 | 1022–1023 | ग्वालियर, कालिंजर |
15 | 1025–1026 | सोमनाथ |
16 | 1027 | गुजरात-सिन्ध |
जस्ता
फ़ौज़िया | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
साधारण गुणधर्म | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
नाम, प्रतीक, संख्या | जस्ता, Zn, 30 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
तत्व श्रेणी | संक्रमण धातु | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
समूह, आवर्त, कक्षा | 12, 4, d | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मानक परमाणु भार | 65.38(2)g·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
इलेक्ट्रॉन विन्यास | 1s2, 2s2 2p6, 3s2 3p6 3d10, 4s2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
इलेक्ट्रॉन प्रति शेल | 2, 8, 18, 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
भौतिक गुणधर्म | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
अवस्था | ठोस | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
घनत्व (निकट क.ता.) | 7.14 g·cm−3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
तरल घनत्व (गलनांक पर) |
6.57 g·cm−3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
गलनांक | 692.68 K, 419.53 °C, 787.15 °F | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
क्वथनांक | 1180 K, 907 °C, 1665 °F | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
संलयन ऊष्मा | 7.32 किलो जूल-मोल | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
वाष्पन ऊष्मा | 123.6 किलो जूल-मोल | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
विशिष्ट ऊष्मीय क्षमता |
25.470
जूल-मोल−1किलो−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
वाष्प दाब | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
परमाण्विक गुणधर्म | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ऑक्सीकरण अवस्था | +2, +1, 0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
इलेक्ट्रोनेगेटिविटी | 1.65 (पाइलिंग पैमाना) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
आयनीकरण ऊर्जाएँ (अधिक) |
1st: 906.4 कि.जूल•मोल−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2nd: 1733.3 कि.जूल•मोल−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3rd: 3833 कि.जूल•मोल−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
परमाण्विक त्रिज्या | 134 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
सहसंयोजक त्रिज्या | 122±4 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
वैन्डैर वाल्स त्रिज्या | 139 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
विविध गुणधर्म | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
क्रिस्टल संरचना | षट्कोणीय | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
चुम्बकीय क्रम | पराचुम्बकीय | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
वैद्युत प्रतिरोधकता | (20 °C) 59.0 nΩ·m | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ऊष्मीय चालकता | (300 K) 116 W·m−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ऊष्मीय प्रसार | (25 °C) 30.2 µm·m−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
यंग मापांक | 108 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
अपरूपण मापांक | 43 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
स्थूल मापांक | 70 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
पॉयज़न अनुपात | 0.25 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
मोह्स कठोरता मापांक | 2.5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ब्राइनल कठोरता | 412 MPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
सी.ए.एस पंजीकरण संख्या |
7440-66-6 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
समस्थानिक | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|