"मूर्ति देवी पुरस्कार": अवतरणों में अंतर
भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
गोविन्द राम (वार्ता | योगदान) No edit summary |
No edit summary |
||
(3 सदस्यों द्वारा किए गए बीच के 15 अवतरण नहीं दर्शाए गए) | |||
पंक्ति 1: | पंक्ति 1: | ||
'''मूर्ति देवी पुरस्कार''' [[भारतीय ज्ञानपीठ]] समिति के द्वारा दिया जाने वाला प्रतिष्ठित साहित्य सम्मान है। पुरस्कार में दो लाख रूपए, प्रशस्ति पत्र, प्रतीक चिह्न और वाग्देवी की प्रतिमा दी जाती है। भारतीय ज्ञानपीठ न्यास भारतीय साहित्य के विकास के लिए स्थापित भारतीय ज्ञानपीठ भारतीय साहित्य के विकास के लिए श्री साहू शांति प्रसाद जैन तथा श्रीमती रमा जैन द्वारा स्थापित न्यास है। यह न्यास साहित्यिक पुस्तकें प्रकाशित करता है तथा [[ज्ञानपीठ पुरस्कार]] तथा [[मूर्ति देवी पुरस्कार]] नामक दो पुरस्कार प्रदान करता है, जो साहित्य के सर्वोच्च पुरस्कारों में से हैं। | '''मूर्ति देवी पुरस्कार''' [[भारतीय ज्ञानपीठ]] समिति के द्वारा दिया जाने वाला प्रतिष्ठित साहित्य सम्मान है। पुरस्कार में दो लाख रूपए, प्रशस्ति पत्र, प्रतीक चिह्न और [[वाग्देवी]] की प्रतिमा दी जाती है। भारतीय ज्ञानपीठ न्यास भारतीय साहित्य के विकास के लिए स्थापित भारतीय ज्ञानपीठ भारतीय साहित्य के विकास के लिए श्री साहू शांति प्रसाद जैन तथा श्रीमती रमा जैन द्वारा स्थापित न्यास है। यह न्यास साहित्यिक पुस्तकें प्रकाशित करता है तथा [[ज्ञानपीठ पुरस्कार]] तथा [[मूर्ति देवी पुरस्कार]] नामक दो पुरस्कार प्रदान करता है, जो साहित्य के सर्वोच्च पुरस्कारों में से हैं। | ||
==स्थापना== | ==स्थापना== | ||
मूर्ति देवी पुरस्कार की स्थापना 1944 में की गई थी। | मूर्ति देवी पुरस्कार की स्थापना 1944 में की गई थी। | ||
{| class="bharattable-pink" | {|class="bharattable-pink" | ||
|+ मूर्ति देवी पुरस्कार से सम्मानित साहित्यकार | |+मूर्ति देवी पुरस्कार से सम्मानित साहित्यकार | ||
|- | |- | ||
! वर्ष | ! वर्ष | ||
! पुरस्कृत साहित्यकार | ! पुरस्कृत साहित्यकार | ||
! चित्र | |||
! पुरस्कृत रचना | ! पुरस्कृत रचना | ||
! भाषा | ! भाषा | ||
|- | |- | ||
| | | [[2019]] | ||
|[[ | | [[विश्वनाथ प्रसाद तिवारी]] | ||
| | | [[चित्र:Vishwanath-Prasad-Tiwari.jpg| center|80px| link=विश्वनाथ प्रसाद तिवारी]] | ||
| | | अस्ति और भवति | ||
|[[ | | [[हिंदी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[2017]] | ||
|[[ | | [[जॉय गोस्वामी]] | ||
|[[ | | [[चित्र:Joy-Goswami.jpg| center|80px| link=जॉय गोस्वामी]] | ||
| | | दू दोंदो फवारा मत्रो | ||
|[[ | | [[बांग्ला भाषा| बांग्ला]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[2016]] | ||
|[[ | | [[एम. पी. वीरेंद्र कुमार]] | ||
| | | [[चित्र:M-P-Veerendra-Kumar.jpg| center|80px| link=एम. पी. वीरेंद्र कुमार]] | ||
| | | हयमथभूविल | ||
|[[ | | [[मलयालम भाषा| मलयालम]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[2015]] | ||
|[[ | | [[कोलकलुरी इनोच| प्रो. कोलकलुरी इनोच]] | ||
| | | [[चित्र:Kolakaluri-Enoch.jpg| center|80px| link=कोलकलुरी इनोच]] | ||
| | | अनंत जीवनम् | ||
|[[ | | [[तेलुगु भाषा| तेलुगु]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[2014]] | ||
|[[ | | [[विश्वनाथ त्रिपाठी]] | ||
| | | [[चित्र:Vishwanath-Tripathi.jpg| center|80px| link=विश्वनाथ त्रिपाठी]] | ||
| | | व्योमकेश दरवेश | ||
|[[मलयालम भाषा|मलयालम]] | | [[हिन्दी]] | ||
|- | |||
| [[2013]] | |||
| [[सी. राधाकृष्णन]] | |||
| [[चित्र:C-Radhakrishnan.jpeg| center|80px| link=सी. राधाकृष्णन]] | |||
| थेकाडल कतनहु थिरुमधुराम | |||
| [[मलयालम भाषा| मलयालम]] | |||
|- | |||
| [[2012]] | |||
| [[हरप्रसाद दास]] | |||
| [[चित्र:Haraprasad-Das.jpg| center|80px| link=हरप्रसाद दास]] | |||
| वमशा | |||
| [[उड़िया भाषा| ओडिया]] | |||
|- | |||
| [[2011]] | |||
| [[गुलाब कोठारी]] | |||
| [[चित्र:Gulab-Kothari.jpg| center|80px| link=गुलाब कोठारी]] | |||
| मैं ही राधा, मैं ही कृष्ण | |||
| [[हिंदी]] | |||
|- | |||
| [[2010]] | |||
| [[गोपी चंद नारंग]] | |||
| [[चित्र:Gopi-Chand-Narang.jpg| center|80px| link=गोपी चंद नारंग]] | |||
| उर्दू ग़ज़ल और हिंदुस्तानी ज़ेहन-ओ तहज़ीब | |||
| [[उर्दू]] | |||
|- | |||
| [[2009]] | |||
| [[अक्किथम अछूथन नंबूथिरी]] | |||
| [[चित्र:Akkitham-Achuthan-Namboothiri.jpg| center|80px| link=अक्किथम अछूथन नंबूथिरी]] | |||
| विभिन्न कविताएँ | |||
| मलयालम | |||
|- | |||
| [[2008]] | |||
| [[रघुवंश (साहित्यकार)| डॉ. रघुवंश]] | |||
| [[चित्र:Dr-Raghuvansh.jpg| center|80px| link=रघुवंश (साहित्यकार)]] | |||
| पश्चिमी भौतिक संस्कृति का उत्थान और पतन | |||
| [[हिंदी]] | |||
|- | |||
| [[2007]] | |||
| [[एम. वीरप्पा मोइली]] | |||
| [[चित्र:Marpadi-Veerappa-Moily.jpg| center|80px| link=एम. वीरप्पा मोइली]] | |||
| श्री रामायण महानिवेशणम | |||
| [[कन्नड़]] | |||
|- | |||
| [[2006]] | |||
| [[कृष्ण बिहारी मिश्र]] | |||
| [[चित्र:Krishna-Bihari-Mishra.jpg| center|80px| link=कृष्ण बिहारी मिश्र]] | |||
| कल्पतरु की उत्सव लीला<ref>{{cite web | url= http://hindi.webdunia.com/news/news/national/0911/04/1091104125_1.htm| title=मिश्र व मोइली को मूर्तिदेवी पुरस्कार| accessmonthday=18 सितम्बर| accessyear=2012| format=| publisher=वेब दुनिया| language=हिन्दी}}</ref> | |||
| [[हिन्दी]] | |||
|- | |||
| [[2005]] | |||
| [[डॉ. राममूर्ति शर्मा]] | |||
| [[चित्र:Blankimage.jpg| center|80px| चित्र अभी उपलब्ध नहीं है]] | |||
| भारतीय दर्शन की चिन्तनधारा | |||
| [[हिन्दी]] | |||
|- | |||
| [[2004]] | |||
| [[नारायण भाई देसाई]] | |||
| [[चित्र:Narayan-Desai.jpg| center|80px| link=नारायण भाई देसाई]] | |||
| मारू जीवन आज मारी वाणी | |||
| [[गुजराती भाषा| गुजराती]] | |||
|- | |||
| [[2003]] | |||
| [[कल्याण मल लोढ़ा]] | |||
| [[चित्र:Kalyan-Mal-Lodha.jpg| center|80px| link=कल्याण मल लोढ़ा]] | |||
| | |||
| [[हिन्दी]] | |||
|- | |- | ||
| | | [[2002]] | ||
|[[ | | [[यशदेव शल्य]] | ||
| | | [[चित्र:Yashdev-Shalya.jpg| center|80px| link=यशदेव शल्य]] | ||
| | | मूल तत्व मीमांसा | ||
|[[हिन्दी]] | | [[हिन्दी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[2001]] | ||
|[[ | | [[राममूर्ति त्रिपाठी]] | ||
| | | [[चित्र:Rammurti-Tripathi.jpg| center|80px| link=राममूर्ति त्रिपाठी]] | ||
| | | श्रीगुरु महिमा | ||
|[[हिन्दी]] | | [[हिन्दी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[2000]] | ||
|[[ | | [[गोविन्द चन्द्र पाण्डे]] | ||
| | | [[चित्र:Govind-Chandra-Pande.jpg|center|80px|link=गोविन्द चन्द्र पाण्डे]] | ||
| | | साहित्य सौन्दर्य और संस्कृत | ||
| [[ | | [[हिन्दी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[1995]] | ||
|[[ | | [[निर्मल वर्मा]] | ||
|[[निर्मल वर्मा]] | | [[चित्र:Nirmal-verma.jpg| center|80px| link=निर्मल वर्मा]] | ||
|भारत और यूरोप प्रतिश्रुति के क्षेत्र | | भारत और यूरोप प्रतिश्रुति के क्षेत्र | ||
|[[हिन्दी]] | | [[हिन्दी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[1994]] | ||
|[[ | | [[शिवाजी सावंत]] | ||
| | | [[चित्र:Shivaji-Sawant.jpg| center|80px| link=शिवाजी सावंत]] | ||
| | | [[मृत्युंजय (उपन्यास)]] | ||
|[[ | | [[मराठी भाषा| मराठी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[1993]] | ||
|[[ | | [[श्यामाचरण दुबे]] | ||
| | | [[चित्र:Shyamacharan-Dube.jpg|center|80px|link=श्यामाचरण दुबे]] | ||
| | | | ||
|[[हिन्दी]] | | [[हिन्दी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[1992]] | ||
|[[ | | [[कुबेरनाथ राय]] | ||
| | | [[चित्र:Kubernath-Ray.jpg|center|80px|link=कुबेरनाथ राय]] | ||
| | | मराल | ||
|[[हिन्दी]] | | [[हिन्दी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[1991]] | ||
|[[ | | [[प्रतिभा राय|डॉ. प्रतिभा राय]] | ||
| | | [[चित्र:Pratibha-Ray.jpg|center|80px|link=प्रतिभा राय]] | ||
| | | यज्ञसेनी | ||
|[[ | | [[मलयालम भाषा| मलयालम]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[1990]] | ||
|[[ | | [[मुनि श्री नागराज]] | ||
| | | [[चित्र:Muni-Shri-Nagraj.jpg|center|80px|link=मुनि श्री नागराज]] | ||
| | | | ||
|[[ | | [[हिन्दी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[1989]] | ||
|[[ | | [[विद्यानिवास मिश्र]] | ||
| | | [[चित्र:Vidhyaniwas-Mishra.jpg|center|80px|link=विद्यानिवास मिश्र]] | ||
| | | | ||
|[[हिन्दी]] | | [[हिन्दी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[1988]] | ||
|[[ | | [[विष्णु प्रभाकर]] | ||
| | | [[चित्र:Vishnu-Prabhakar.jpg|center|80px| link=विष्णु प्रभाकर]] | ||
| | |||
| [[हिन्दी]] | | [[हिन्दी]] | ||
|- | |- | ||
| | | [[1987]] | ||
| [[ | | [[मनुभाई पाँचोली]] | ||
| [[ | | [[चित्र:Manubhai-Pancholi.jpg|center|80px|link=मनुभाई पाँचोली]] | ||
| | | ज़ीर ते पिढा छे जानी जानी | ||
| [[कन्नड़]] | | [[गुजराती भाषा| गुजराती]] | ||
|- | |||
| [[1986]] | |||
| [[कन्हैयालाल सेठिया]] | |||
| [[चित्र:Kanhaiyalal-Sethia.jpg|center|80px|link=कन्हैयालाल सेठिया]] | |||
| | |||
| [[राजस्थानी भाषा|राजस्थानी]] | |||
|- | |||
| [[1984]] | |||
| [[वीरेंद्र कुमार सकलेचा]] | |||
| [[चित्र:Virendra-Kumar-Sakhlecha.jpg|center|80px|link=वीरेंद्र कुमार सकलेचा]] | |||
| | |||
| [[हिन्दी]] | |||
|- | |||
| [[1983]] | |||
| [[सी. के. नागराज राव]] | |||
| [[चित्र:Blankimage.jpg|center|80px|चित्र उपलब्ध नहीं है]] | |||
| | |||
| [[कन्नड़ भाषा| कन्नड़]] | |||
|} | |} | ||
{{लेख प्रगति|आधार=|प्रारम्भिक=प्रारम्भिक1 |माध्यमिक= |पूर्णता= |शोध= }} | {{लेख प्रगति| आधार=| प्रारम्भिक=प्रारम्भिक1 | माध्यमिक= | पूर्णता= | शोध= }} | ||
==टीका टिप्पणी और संदर्भ== | ==टीका टिप्पणी और संदर्भ== | ||
<references/> | <references/> | ||
==संबंधित लेख== | ==संबंधित लेख== | ||
{{साहित्य पुरस्कार}} | {{साहित्य पुरस्कार}} | ||
[[Category:साहित्य पुरस्कार]][[Category:साहित्य कोश]] | [[Category:साहित्य पुरस्कार]][[Category:मूर्ति देवी पुरस्कार]][[Category:साहित्य कोश]] | ||
__INDEX__ | __INDEX__ | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ |
10:08, 3 मार्च 2021 के समय का अवतरण
मूर्ति देवी पुरस्कार भारतीय ज्ञानपीठ समिति के द्वारा दिया जाने वाला प्रतिष्ठित साहित्य सम्मान है। पुरस्कार में दो लाख रूपए, प्रशस्ति पत्र, प्रतीक चिह्न और वाग्देवी की प्रतिमा दी जाती है। भारतीय ज्ञानपीठ न्यास भारतीय साहित्य के विकास के लिए स्थापित भारतीय ज्ञानपीठ भारतीय साहित्य के विकास के लिए श्री साहू शांति प्रसाद जैन तथा श्रीमती रमा जैन द्वारा स्थापित न्यास है। यह न्यास साहित्यिक पुस्तकें प्रकाशित करता है तथा ज्ञानपीठ पुरस्कार तथा मूर्ति देवी पुरस्कार नामक दो पुरस्कार प्रदान करता है, जो साहित्य के सर्वोच्च पुरस्कारों में से हैं।
स्थापना
मूर्ति देवी पुरस्कार की स्थापना 1944 में की गई थी।
|
|
|
|
|
टीका टिप्पणी और संदर्भ
- ↑ मिश्र व मोइली को मूर्तिदेवी पुरस्कार (हिन्दी) वेब दुनिया। अभिगमन तिथि: 18 सितम्बर, 2012।
संबंधित लेख