"प्रमाणमंजरी" के अवतरणों में अंतर

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
यहाँ जाएँ:भ्रमण, खोजें
छो (Text replace - "Category:दर्शन" to "")
पंक्ति 35: पंक्ति 35:
 
{{वैशेषिक दर्शन}}
 
{{वैशेषिक दर्शन}}
 
{{दर्शन शास्त्र}}
 
{{दर्शन शास्त्र}}
[[Category:दर्शन]]
+
 
 
[[Category:दर्शन कोश]]
 
[[Category:दर्शन कोश]]
 
[[Category:वैशेषिक दर्शन]]
 
[[Category:वैशेषिक दर्शन]]
 
   
 
   
 
__INDEX__
 
__INDEX__

09:16, 21 अगस्त 2010 का अवतरण

सर्वदेव रचित प्रमाणमंजरी

  • इस ग्रन्थ में द्रव्य, गुण, कर्म, सामान्य, विशेष, समवाय और अभाव का सात प्रकरणों में विश्लेषण किया गया है।
  • इस वैशेषिक ग्रन्थ में भाव और अभाव भेद से पदार्थों का विभाग किया गया है।
  • इसमें छ: हेत्वाभास और दो प्रमाण स्वीकार किए गए हैं।
  • अभाव के प्रकारों के निरूपण में इसमें निम्नलिखित रूप से एक नई पद्धति अपनाई गई है—


अभाव
जन्य:
(प्रध्वंस:)
अजन्य:
विनाशी
(प्रागभाव:)
अविनाशी
समानाधकिरणानिषेध:


(इतरेतराभाव:)

असमानाधिकरणनिषेध:


(अत्यन्ताभाव:)


  • इसके रचयिता सर्वदेव का समय पन्द्रहवीं शती से पूर्व माना जाता है।
  • प्रमाणमंजरी पर अद्वयारण्य, वामनभट्ट और बलभद्र द्वारा टीकाओं की रचना की गई है।
  • ये टीकाएँ राजस्थान पुरातन ग्रन्थामाला में प्रकाशित हुई हैं।

सम्बंधित लिंक