"संहिता": अवतरणों में अंतर

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
यहाँ जाएँ:नेविगेशन, खोजें
(''''संहिता''' अर्थात 'सम्यक' अथवा पूर्वापर रूप में संगृह...' के साथ नया पन्ना बनाया)
 
छो (Text replacement - "संगृहीत" to "संग्रहीत")
 
(एक दूसरे सदस्य द्वारा किए गए बीच के 4 अवतरण नहीं दर्शाए गए)
पंक्ति 1: पंक्ति 1:
'''संहिता''' अर्थात 'सम्यक' अथवा पूर्वापर रूप में संगृहीत साहित्यिक अथवा आचार-नियम सम्बन्धी सामग्री। संगृहीत और सुसम्पादित [[वैदिक साहित्य]] को इसीलिए 'संहिता' कहा जाता है।  
'''संहिता''' अर्थात 'सम्यक' अथवा पूर्वापर रूप में संग्रहीत साहित्यिक अथवा आचार-नियम सम्बन्धी सामग्री। इसीलिए संग्रहीत और सुसम्पादित [[वैदिक साहित्य]] को 'संहिता' कहा जाता है।<ref>{{पुस्तक संदर्भ |पुस्तक का नाम=हिन्दू धर्मकोश|लेखक=डॉ. राजबली पाण्डेय|अनुवादक= |आलोचक= |प्रकाशक=उत्तर प्रदेश हिन्दी संस्थान |संकलन= |संपादन= |पृष्ठ संख्या=646|url=}}</ref>


*वैदिक साहित्य संहिता की संख्या चार है-
[[चित्र:Rigveda.jpg|thumb|150px|[[ऋग्वेद]]]]
[[चित्र:Yajurveda.jpg|thumb|150px|[[यजुर्वेद]]]]
[[चित्र:Atharvaveda.jpg|thumb|150px|[[अथर्ववेद]]]]
*वैदिक साहित्य में संहिता की संख्या चार है-
#[[ऋग्वेद]]
#[[ऋग्वेद]]
#[[यजुर्वेद]]
#[[यजुर्वेद]]
पंक्ति 23: पंक्ति 26:
ब्रह्मणश्च शिवस्यापि प्रह्लादस्य तथैव च।
ब्रह्मणश्च शिवस्यापि प्रह्लादस्य तथैव च।
गौतमस्य कुमारस्य संहिता: परिकीर्तिता:॥</poem></blockquote>
गौतमस्य कुमारस्य संहिता: परिकीर्तिता:॥</poem></blockquote>


{{लेख प्रगति|आधार=|प्रारम्भिक=प्रारम्भिक1|माध्यमिक= |पूर्णता= |शोध= }}
{{लेख प्रगति|आधार=|प्रारम्भिक=प्रारम्भिक1|माध्यमिक= |पूर्णता= |शोध= }}
==टीका टिप्पणी और संदर्भ==
==टीका टिप्पणी और संदर्भ==
<ref>{{पुस्तक संदर्भ |पुस्तक का नाम=हिन्दू धर्मकोश|लेखक=डॉ. राजबली पाण्डेय|अनुवादक= |आलोचक= |प्रकाशक=उत्तर प्रदेश हिन्दी संस्थान |संकलन= |संपादन= |पृष्ठ संख्या=646|url=}}</ref>
<references/>
<references/>
==संबंधित लेख==
==संबंधित लेख==
{{साहित्यिक शब्दावली}}
{{संस्कृत साहित्य}}{{साहित्यिक शब्दावली}}
[[Category:साहित्य कोश]][[Category:प्राचीन संस्कृति]][[Category:प्राचीन भारत का इतिहास]]
[[Category:वैदिक साहित्य]][[Category:साहित्य_कोश]][[Category:श्रुति_ग्रन्थ]][[Category:वेद]][[Category:प्राचीन संस्कृति]]
__INDEX__
__INDEX__

08:23, 21 मई 2017 के समय का अवतरण

संहिता अर्थात 'सम्यक' अथवा पूर्वापर रूप में संग्रहीत साहित्यिक अथवा आचार-नियम सम्बन्धी सामग्री। इसीलिए संग्रहीत और सुसम्पादित वैदिक साहित्य को 'संहिता' कहा जाता है।[1]

ऋग्वेद
यजुर्वेद
अथर्ववेद
  • वैदिक साहित्य में संहिता की संख्या चार है-
  1. ऋग्वेद
  2. यजुर्वेद
  3. सामवेद
  4. अथर्ववेद

एवं पुराणासंस्थानं चतुर्लक्षमुदाहृतम।
अष्टादश पुराणानामेवमेव विदुर्बुधा:॥
एवचोपपुराणानामष्टादश प्रकीर्तिता:।
इतिहासो भारतचा वाल्मीकं काव्यमेव च॥
पचकं पंचरात्राणां कृष्णमाहात्म्यमुत्तमम।
वासिष्ठं नारदीयंच कापित गौतमीयकम॥
परं सनत्कुमारीयं पंचरात्रं पंचकम।
पंचकं संहितानांच कृष्णभक्तिसमंविताम॥
ब्रह्मणश्च शिवस्यापि प्रह्लादस्य तथैव च।
गौतमस्य कुमारस्य संहिता: परिकीर्तिता:॥


पन्ने की प्रगति अवस्था
आधार
प्रारम्भिक
माध्यमिक
पूर्णता
शोध

टीका टिप्पणी और संदर्भ

  1. हिन्दू धर्मकोश |लेखक: डॉ. राजबली पाण्डेय |प्रकाशक: उत्तर प्रदेश हिन्दी संस्थान |पृष्ठ संख्या: 646 |
  2. अध्याय 1
  3. शिवमाहात्म्य खण्ड, अध्याय 1
  4. (अध्याय 132)

संबंधित लेख

श्रुतियाँ