"अगस्त्यतीर्थ": अवतरणों में अंतर

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
यहाँ जाएँ:नेविगेशन, खोजें
('*'अगस्त्यतीर्थ सौभद्र' पौलोमं च सुपावनम्, कारंधर्म प...' के साथ नया पन्ना बनाया)
 
No edit summary
 
(3 सदस्यों द्वारा किए गए बीच के 4 अवतरण नहीं दर्शाए गए)
पंक्ति 1: पंक्ति 1:
*'अगस्त्यतीर्थ सौभद्र' पौलोमं च सुपावनम्, कारंधर्म प्रसन्नं च हयमेधफलं च तत'। <ref>[[महाभारत]] 1,215, 3</ref>
'''अगस्त्यतीर्थ''' महाभारतकालीन [[द्रविड़ देश]] का एक समुद्रवर्ती [[तीर्थ]] था। वनवास के दौरान [[पाण्डव]] [[अर्जुन]] ने इस तीर्थ की यात्रा की थी। अगस्त्यतीर्थ दक्षिण-समुद्र तट पर स्थित था-  
*अगस्त्यतीर्थ दक्षिण-समुद्र तट पर स्थित था- 'तत: समुद्रे तीर्थानि दक्षिणे भरतर्षभ'।<ref>महाभारत 1,215,1</ref>  
<blockquote>'तत: समुद्रे तीर्थानि दक्षिणे भरतर्षभ'।<ref>[[महाभारत]] 1,215,1</ref></blockquote>
*इसकी गणना दक्षिण-सागर के पंचतीर्थों (अगस्त्य, सौभद्र, पौलोम, कारंधम और भारद्वाज) में की जाती थी- 'दक्षिणे सागरानूपे पंचतीर्थानि सन्ति वै'।<ref>महाभारत 1,216,17</ref>
*[[महाभारत]] के अनुसार [[अर्जुन]] ने इस तीर्थ की यात्रा की थी।
*[[वन पर्व महाभारत|वन पर्व]]<ref>वन पर्व 118,4</ref> में अगस्त्यतीर्थ का नारीतीर्थ के साथ [[द्रविड़ देश]] में वर्णन है- 'ततो विपाप्मा द्रविडेषु राजन् समुद्रमासाद्य च लोकपुण्यं, अगस्त्यतीर्थं च महापवित्रं नारीतीर्थान्यत्र वीरो ददर्श।'
*अगस्त्यतीर्थ को अगस्त्येश्वर भी कहते थे।
*[[अगस्त्याश्रम]] इससे भिन्न था और इसकी स्थिति [[गया]] ([[बिहार]]) के पूर्व में थी।


*इसकी गणना दक्षिण-सागर के पंचतीर्थों अगस्त्य, सौभद्र, पौलोम, कारंधम और भारद्वाज में की जाती थी-


<blockquote>'दक्षिणे सागरानूपे पंचतीर्थानि सन्ति वै'।<ref>महाभारत 1,216,17</ref></blockquote>
*[[महाभारत]] के अनुसार [[अर्जुन]] ने इस [[तीर्थ]] की यात्रा की थी।
*[[वन पर्व महाभारत|वन पर्व]]<ref>[[वन पर्व महाभारत|वन पर्व]] 118,4</ref> में अगस्त्यतीर्थ का '[[नारीतीर्थ]]' के साथ [[द्रविड़ देश]] में वर्णन है-
<blockquote>'ततो विपाप्मा द्रविडेषु राजन् समुद्रमासाद्य च लोकपुण्यं, अगस्त्यतीर्थं च महापवित्रं नारीतीर्थान्यत्र वीरो ददर्श।'</blockquote>
*अगस्त्यतीर्थ को 'अगस्त्येश्वर' भी कहते थे।
*[[अगस्त्याश्रम]] इससे भिन्न था और इसकी स्थिति [[गया]] ([[बिहार]]) के पूर्व में थी।
<blockquote>'अगस्त्यतीर्थ सौभद्र' पौलोमं च सुपावनम्, कारंधर्म प्रसन्नं च हयमेधफलं च तत'। <ref>[[महाभारत]] 1,215, 3</ref></blockquote>


{{लेख प्रगति|आधार=आधार1|प्रारम्भिक= |माध्यमिक= |पूर्णता= |शोध= }}
{{लेख प्रगति|आधार=|प्रारम्भिक= प्रारम्भिक1|माध्यमिक= |पूर्णता= |शोध= }}
{{संदर्भ ग्रंथ}}
==टीका टिप्पणी और संदर्भ==
==टीका टिप्पणी और संदर्भ==
*ऐतिहासिक स्थानावली | पृष्ठ संख्या= 9| विजयेन्द्र कुमार माथुर |  वैज्ञानिक तथा तकनीकी शब्दावली आयोग | मानव संसाधन विकास मंत्रालय, भारत सरकार
<references/>
<references/>
==बाहरी कड़ियाँ==
==संबंधित लेख==
==संबंधित लेख==
 
{{पौराणिक स्थान}}
[[Category:ऐतिहासिक स्थान कोश]]
[[Category:पौराणिक स्थान]][[Category:पौराणिक कोश]][[Category:ऐतिहासिक स्थान कोश]] [[Category:ऐतिहासिक स्थानावली]]
[[Category:पौराणिक कोश]]
__INDEX__
__INDEX__

10:06, 3 मई 2018 के समय का अवतरण

अगस्त्यतीर्थ महाभारतकालीन द्रविड़ देश का एक समुद्रवर्ती तीर्थ था। वनवास के दौरान पाण्डव अर्जुन ने इस तीर्थ की यात्रा की थी। अगस्त्यतीर्थ दक्षिण-समुद्र तट पर स्थित था-

'तत: समुद्रे तीर्थानि दक्षिणे भरतर्षभ'।[1]

  • इसकी गणना दक्षिण-सागर के पंचतीर्थों अगस्त्य, सौभद्र, पौलोम, कारंधम और भारद्वाज में की जाती थी-

'दक्षिणे सागरानूपे पंचतीर्थानि सन्ति वै'।[2]

'ततो विपाप्मा द्रविडेषु राजन् समुद्रमासाद्य च लोकपुण्यं, अगस्त्यतीर्थं च महापवित्रं नारीतीर्थान्यत्र वीरो ददर्श।'

'अगस्त्यतीर्थ सौभद्र' पौलोमं च सुपावनम्, कारंधर्म प्रसन्नं च हयमेधफलं च तत'। [4]


पन्ने की प्रगति अवस्था
आधार
प्रारम्भिक
माध्यमिक
पूर्णता
शोध

टीका टिप्पणी और संदर्भ

  • ऐतिहासिक स्थानावली | पृष्ठ संख्या= 9| विजयेन्द्र कुमार माथुर | वैज्ञानिक तथा तकनीकी शब्दावली आयोग | मानव संसाधन विकास मंत्रालय, भारत सरकार
  1. महाभारत 1,215,1
  2. महाभारत 1,216,17
  3. वन पर्व 118,4
  4. महाभारत 1,215, 3

संबंधित लेख